Zadanie 2.1.2.1
DOI: 10.37190/OZE-FizykaCw1-r2

Zadanie 2.1.2.1

Szybkość średnia
Biegacz przebiegł połowę trasy z szybkością \(\displaystyle{v_1=18 \mathrm {\frac{km}{h}}}\), a drugą połowę z inną szybkością \(v_2\). Gdyby biegł cały czas ze stałą szybkością \(\displaystyle{v=12\ \mathrm{ \frac{km}{h}}}\), to czas potrzebny na przebycie całej trasy nie zmieniłby się. Oblicz  szybkość \(v_2\).

Informacja

Możesz zobaczyć odpowiedź klikając, w przycisk "Odpowiedź" lub sprawdzać kolejne etapy rozwiązania, wybierając prawidłowe odpowiedzi. W rozwiązaniu znajdziesz wskazówki, obliczenia i objaśnienia.

Dane i szukane

Dane:
- szybkość biegacza w pierwszej połowie trasy \(\displaystyle{\frac{S}{2}}\): \(\displaystyle{v_1=18 \ \mathrm{\frac{km}{h}}}\),
- szybkość biegacza na całej długości trasy (wersja alternatywna biegu) \(\displaystyle{v=12\ \mathrm{\frac{km}{h}}}\),
- czas przebiegnięcia trasy (w obu wersjach biegu) \(t\).

Szukane:
- szybkość biegacza w drugiej połowie trasy \(v_2\).

Odpowiedź

Szybkość biegacza na drugim odcinku trasy wynosi \(\displaystyle{v_2=9\, \mathrm{\frac{km}{h}}} \).

Analiza sytuacji

 Rysunek 1

Na rysunku rzymską liczbą \(\mathrm{I}\) oznaczono podstawową wersję biegu, w której każda połowa trasy jest pokonywana z inną szybkością, natomiast liczbą \(\mathrm{II}\) oznaczono wersję alternatywną biegu z jedną, stałą szybkością.

Można zauważyć, że zadanie należy rozwiązać przez porównanie dwóch wariantów biegu. O pierwszym wariancie biegu wiadomo zbyt mało, zatem należy zastanowić się więc nad wariantem drugim, w którym podana jest wartość szybkość biegu \(v\). Szybkość ta jest stała na całej długości trasy \(s\), czyli można przyjąć, że jest ona zgodna z definicją szybkości średniej.

Polecenie

Spośród czterech wzorów, wskaż jeden prawidłowy pozwalający obliczyć szybkość \(v_2\).

Wzór 1 z 4

\(\displaystyle{v_2=\frac{v_1v}{v_1+v}}\)

Odpowiedź nieprawidłowa

Wzór 2 z 4

\(\displaystyle{v_2=\frac{v_1v}{2v_1+v}}\)

Odpowiedź nieprawidłowa

Wzór 3 z 4

\(\displaystyle{v_2=\frac{v_1v}{v_1-v}}\)

Odpowiedź nieprawidłowa

Wzór 4 z 4

\(\displaystyle{v_2=\frac{v_1v}{2v_1-v}}\)

Odpowiedź prawidłowa

Rozwiązanie

Czas przebycia pierwszej połowy trasy wynosi:  \(\displaystyle{t_1=\frac{\Large{\frac{S}{2}}}{v_1}}=\frac{S}{2v_1}\)

Analogicznie czas przebycia drugiej połowy trasy wynosi:  \(\displaystyle{t_2=\frac{S}{2v_2}}\)

Czas przebycia całej trasy wynosi: 

\(\displaystyle{t=t_1+t_2=\frac{S}{2v_1}+\frac{S}{2v_2}=\frac{S}{2}\left( \frac{1}{v_1}+\frac{1}{v_2} \right)}\)

Gdyby biegacz biegł cały czas z szybkością \(v\), to czas przebycia całej trasy byłby taki sam, czyli:
\(\displaystyle{t=\frac{S}{v}}\)

Porównując obie strony powyższych równań mamy:
\(\displaystyle{\frac{S}{2}\left( \frac{1}{v_1}+\frac{1}{v_2} \right)=\frac{S}{v}}\)

Po obustronnym pomnożeniu przez \(\displaystyle{\frac{2}{S}}\)  mamy:
\(\displaystyle{\frac{1}{v_1}+\frac{1}{v_2}=\frac{2}{v}}\)
\(\displaystyle{\frac{1}{v_2}=\frac{2}{v}-\frac{1}{v_1}=\frac{2v_1-v}{v_1v}}\)
\(\displaystyle{v_2=\frac{v_1v}{2v_1-v}}\)    \(\mathrm{\left [\frac{\displaystyle{\frac{km^2}{h^2}}}{\displaystyle{\frac{km}{h}}}=\displaystyle{\frac{km}{h}}  \right ]}\)

Polecenie

Oblicz i wskaż prawidłową szybkość \(v_2\). Wybierz jedną wśród czterech.

Wybór 1 z 4

\(\displaystyle{v_2=10\,\mathrm{\frac{km}{h}}}\)

Odpowiedź nieprawidłowa

Wybór 2 z 4

\(\displaystyle{v_2=9\,\mathrm{\frac{km}{h}}}\)

Odpowiedź prawidłowa

Wybór 3 z 4

\(\displaystyle{v_2=8\,\mathrm{\frac{km}{h}}}\)

Odpowiedź nieprawidłowa

Wybór 4 z 4

\(\displaystyle{v_2=7\,\mathrm{\frac{km}{h}}}\)

Odpowiedź nieprawidłowa

Obliczenia

\(\displaystyle{v_2=\frac{v_1v}{2v_1-v}}=\frac{18\cdot 12}{2\cdot18-12}=9\,\mathrm{\frac{km}{h}}\)

Odpowiedź

Szybkość biegacza na drugim odcinku trasy wynosi \(\displaystyle{v_2=9\, \mathrm{\frac{km}{h}}} \).