Zadanie 6.4.1.1
- drgania ustały po 10s (przyjąć umownie, że drgania ustają, gdy ich amplituda zmaleje do 1% wartości początkowej);
- ciężarek powrócił aperiodycznie do położenia równowagi;
- logarytmiczny dekrement tłumienia był równy λ=6?
Wskazówka teoretyczna
gdzie
β=b2m współczynnik tłumienia, b jest współczynnikiem proporcjonalności zawartym w sile tłumiącej: F=−bv;
ω0=√km - częstość oscylatora nietłumionego;
ω=√ω20−β2 - częstość drgań tłumionych.
W ruchu harmonicznym tłumionym amplituda, a co za tym idzie i energia drgań maleje z czasem do zera.
Informacja
Postaraj się samodzielnie rozwiązać zadanie. Możesz sprawdzić swój tok rozumowania, klikając w przyciski odsłaniające kolejne etapy proponowanego rozwiązania lub sprawdź od razu odpowiedź.
Dane i szukane
Dane:
- wydłużenie sprężyny l=9,8cm=0,098m,
- czas ustania drgań t1=10s,
- przyspieszenie ziemskie g=9,8ms2.
Szukane:
- wartość współczynnika tłumienia, w przypadku ustania drgań β1,
- wartość współczynnika tłumienia, w przypadku gdy ciężarek powrócił aperiodycznie do położenia równowagi β2,
- wartość współczynnika tłumienia, w przypadku gdy logarytmiczny dekrement tłumienia był równy λ=6: β3.
Analiza sytuacji
Podane w zadaniu wydłużenie sprężyny l związane jest z masą ciężarka m i współczynnikiem sprężystości sprężyny prawem Hooka:
Jak wiemy współczynnik sprężystości określa częstość drgań własnych układu zgodnie ze wzorem:
Korzystając z prawa Hooka otrzymujemy
Jak widać, do wyznaczenia częstości drgań własnych, wystarcza sama znajomość statycznego wydłużenia sprężyny po zawieszeniu ciężarka. Rozpatrzmy teraz ruch drgający przy pewnym współczynniku tłumienia β. Równanie ruchu drgań tłumionych ma postać
gdzie x jest wychyleniem od położenia równowagi, t - czasem, φ - fazą początkową; ω jest częstością drgań dana wzorem:
A(t) to amplituda drgań tłumionych zależna od czasu. Zależność ta ma postać
gdzie A0 jest amplitudą początkową (w chwili t=0).
Rozwiązanie
1. Szukamy współczynnika β dla warunku: po 10s amplituda maleje 100 razy. Możemy to zapisać jako
3. Zgodnie z definicją logarytmicznego dekrementu tłumienia mamy
gdzie T jest okresem drgań:
Podstawiając T do wzoru na λ i po λ=β32π√ω20−β23 λ2=4π2β23ω20−β23 λ2ω20−λ2β23=4π2β23 4π2β23+λ2β23=λ2ω20 β3=√λ2ω204π2+λ2 , otrzymujemy
Odpowiedź
Wartość współczynnika tłumienia, w przypadku ustania drgań wynosi β1=0,46s−1. W przypadku gdy ciężarek powróci aperiodycznie do położenia równowagi współczynnik przyjmuje wartości β2⩾10s−1, a w przypadku gdy logarytmiczny dekrement tłumienia był równy λ=6, mamy β3=6,9s−1.