Zadanie 3.1.1.3
Wskazówka teoretyczna
W inercjalnym układzie odniesienia, jeśli na ciało nie działa żadna siła lub siły działające równoważą się, to ciało pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym.
Zgodnie z I zasadą dynamiki, suma sił działających na układ musi wynosić zero.
II zasada dynamiki
Jeśli siły działające na ciało nie równoważą się, to ciało porusza się z przyspieszeniem wprost proporcjonalnym do siły wypadkowej, a odwrotnie proporcjonalnym do masy ciała. →a=∑→Fwm[ms2=Nkg]
III zasada dynamiki
Jeśli ciało A działa na ciało B pewną siłą (siłą akcji), to ciało B działa na ciało A siłą (siłą reakcji) o takiej samej wartości i kierunku, lecz przeciwnym zwrocie. →FAB=−→FBA

Informacja
Postaraj się samodzielnie rozwiązać zadanie. Możesz sprawdzić swój tok rozumowania, klikając w przyciski odsłaniające kolejne etapy proponowanego rozwiązania lub sprawdź od razu odpowiedź.
Dane i szukane
Dane:
- siła, z jaką Wektorysław ciągnie linę FA=400 N,
- siła, z jaką Dynaminka ciągnie linę FB=300 N,
- kąt pomiędzy linami Wektorysława i Dynaminki α=120∘.
Szukane:
- siła, z jaką Fizaliusz ciągnie linę FC,
- kąt pomiędzy linami Wektorysława i Fizaliusza β.
Analiza sytuacji - rysunek
Zapisanie układu równań, dla warunków zadania, będzie prostsze, jeśli rozrysujemy siły działające na linę.

Na rysunku, układ współrzędnych został tak dobrany, aby jedna z sił działała wzdłuż osi OX. Zabieg ten uprości układ równań, opisujących siły. Na rysunku został zaznaczony dodatkowy kąt γ. Został on dodany, dla ułatwienia zapisu składowych siły →FC. Kąt ten można łatwo powiązać z katem β za pomocą wzoru β=γ+90∘.
Z rysunku można jeszcze odczytać, że:
sinγ=FCxFC oraz cosγ=FCyFC
Na podstawie informacji zawartych w zadaniu, można określić przybliżony kierunek i wartość siły przyłożonej do liny ciągniętej przez Fizaliusza. Skoro węzeł łączący wszystkie trzy liny nie porusza się, to układ musi być w równowadze, czyli siły narysowane na diagramie powinny tworzyć trójkąt.

Analiza sytuacji
Zawarty, w I zasadzie dynamiki Newtona, warunek równowagi dla układu, zapiszemy w postaci wektorowej: →FA+→FB+→FC=0 Po rozłożeniu sił na składowe równoległe do osi układu współrzędnych, możemy zapisać układ równań w postaci skalarnej: ∑Fx=FA−FBx−FCx=0∑Fy=FBy−FCy=0
{FA−FBsin30∘−FCsinγ=0FBcos30∘−FCcosγ=0
Obliczenia
{FA−FBsin30∘−FCsinγ=0FBcos30∘−FCcosγ=0
Przekształcając drugie równanie z podanego układu równań, otrzymujemy:
FC=FBcos30∘cosγ
Podstawiając otrzymaną zależność do pierwszego równania i przekształcając, uzyskujemy:
FA−FBsin30∘−FBcos30∘cosγ⋅sinγ=0FA−FBsin30∘=FBcos30∘⋅sinγcosγtgγ=FA−FBsin30∘FBcos30∘
Wzór ten po podstawieniu danych pozwala obliczyć wartość kąta γ:
tgγ=400−300⋅0,5300⋅√32=0,96225
Wartość kąta wynosi γ=44∘
Ostatecznie szukaną wartość kąta β:
β=γ+90∘=44∘+90∘=134∘
Znając kąt γ, można powrócić do wzoru na wartość siły FC wyprowadzonego z układu równań:
FC=FBcos30∘cos44=300⋅√320,71934≈361N
Odpowiedź
Kąt między liną Wektorysława a Fizaliusza wynosi 134∘, zaś siła, z jaką ciągnie line Fizaliusz, ma wartość FC=361N.
Informacja
Poniżej przedstawiona jest animacja, obrazująca zależności geometryczne pomiędzy wektorami siły. Pod animacja znajdują się granatowe, okrągłe przyciski z cyframi. Klikając w odpowiedni numer możesz oglądnąć kolejne etapy analizy geometrycznej.