Zadanie 3.3.1.3

 Zadanie 3.3.1.3

Opory powietrza
Spadochroniarz o masie \(70\ \mathrm{kg}\) wyskoczył z samolotu i otworzył spadochron. W czasie spadania na spadochron działa siła oporu o wartości \(R=kv^2\), gdzie \(v\) to wartość prędkości w \(\displaystyle{\mathrm{\frac{m}{s}}}\), a \(\displaystyle{k = 50\ \mathrm{\frac{Ns^2}{m^2}}}\). Po pewnym czasie lotu, w wyniku działania tej siły, prędkość spadania spadochroniarza ustaliła się. Z jaką prędkością wyląduje spadochroniarz?

 Wskazówka teoretyczna

 Teoria - opory ruchu
Oporami ruchu nazywamy wszystkie siły działające na poruszające się ciało fizyczne, które przeciwdziałają poruszaniu się tego ciała.

Informacja

Postaraj się samodzielnie rozwiązać zadanie. Możesz sprawdzić swój tok rozumowania, klikając w przyciski odsłaniające kolejne etapy proponowanego rozwiązania lub sprawdź od razu odpowiedź.

Dane i szukane

Dane:
- masa spadochroniarza \( m=70\ \mathrm{kg} \),
- wartość siły oporu powietrza \( R=kv^2 \),
- współczynnik oporu powietrza \(\displaystyle{ k=50\ \mathrm{\frac{Ns^2}{m^2}}} \),
- przyspieszenie ziemskie \(\displaystyle{g=10\,\mathrm{\frac{m}{s^2}}}\).

Szukane:
- prędkość, z jaką wyląduje spadochroniarz \(v\).

Analiza sytuacji

Przystępując do analizy zadania, od razu można stwierdzić, że pod względem ilości działających sił zadanie nie należy do skomplikowanych. Na spadochroniarza działają tylko dwie siły: działająca pionowo w dół siła ciężkości \(F\) oraz działająca pionowo w górę siła oporu \(R\). Obie zostały pokazane na poniższym rysunku. Problemem jest zmienność siły oporu w zależności od prędkości spadochroniarza.

Rysunek

Konieczne jest rozpatrzenie układu w czasie. W momencie wyskoczenia spadochroniarza z samolotu jego prędkość pionowa wynosi zero, więc opór powietrza, zależny od tej prędkości, także wynosi zero. Wraz z upływem czasu przyciąganie ziemskie powoduje stałe zwiększenie prędkości spadania skoczka, co automatycznie przekłada się na wzrost oporu powietrza, działającego na czaszę spadochronu. Zgodnie z podanym w danych wzorem \(R=kv^2\), siła tworzona przez ten opór rośnie w funkcji kwadratowej, co oznacza jej szybki wzrost w stosunku do stałej, niezmiennej w czasie siły ciężkości \(F=mg\).

Doprowadza to do sytuacji, w której siła oporu powietrza \(R\) zrównuje się, co do wartości, z siłą ciężkości \(F\). Wtedy, zgodnie z I zasadą dynamiki Newtona, prędkość spadochroniarza ustala się na jednym poziomie i pozostaje niezmienna aż do wylądowania.

Obliczenie prędkości \(v\) wykonamy dla momentu, w którym siła ciężkości \(F\) (o stałej wartości równej \(mg\)) zrównoważy się z siłą oporu powietrza \(R\) (o wartości rosnącej wraz ze wzrostem prędkości według zależności \(kv^2\)). W momencie tym wartość prędkości ustala się i układ zachowuje się zgodnie z I zasadą dynamiki Newtona, możemy więc użyć wzoru:

\[\eqalign{ \sum{F} &= 0 \\ R-F &= 0 \\ kv^2-mg &= 0 }\]

Rozwiązanie

Przekształcając otrzymane równanie \(kv^2-mg= 0\), otrzymujemy:
\[\eqalign{ kv^2 &= mg\\ v^2 &= \frac{mg}{k} }\]
Teraz wystarczy podstawić wartości liczbowe: \[\eqalign{ v &= \sqrt{\frac{mg}{k}}= \\& = \sqrt{\frac{70\cdot10}{50}\ \mathrm{\begin{bmatrix} \frac{kg\cdot\frac{m}{s^2}}{N\frac{s^2}{m^2}}\end{bmatrix}}} =\\& = \sqrt{14\ \mathrm{\begin{bmatrix}\frac{\cancel{N}}{\cancel{N}\frac{s^2}{m^2}}\end{bmatrix}}} =\\ & = 3,74\ \mathrm{\frac{m}{s}} }\]

 Na spadochroniarza działa również siła wyporu powietrza w górę, ale jest ona nieporównywalnie mniejsza od sił ciężkości i oporu powietrza, wobec czego można ją pominąć w obliczeniach. 

Odpowiedź

Prędkość spadochroniarza w momencie lądowania będzie wynosiła \(\displaystyle{3,74\ \mathrm{\frac{m}{s}}}\).