Zadanie 5.4.2.5

 Zadanie 5.4.2.5

Człowiek z kołem rowerowym
Człowiek stoi na osi obrotowej stolika, trzymając pionowo nad głową małe koło rowerowe, które obraca się wokół pionowej osi - za oś tą trzyma człowiek. Koło obraca się z prędkością kątową \(\omega_0\), a jego moment bezwładności wynosi \(I_0\). Wyznacz prędkość kątową ruchu obrotowego stolika po:
a) obróceniu przez człowieka koła o kąt \(180^{\circ}\) (koło zmienia kierunek obrotu),
b) zahamowaniu koła przez człowieka, jeżeli moment bezwładności człowieka i stolika wynosi \(I\).

Informacja

Możesz zobaczyć odpowiedź klikając w przycisk "Odpowiedź" lub sprawdzać kolejne etapy rozwiązania, wybierając prawidłowe odpowiedzi. W rozwiązaniu znajdziesz wskazówki, obliczenia i objaśnienia.

Dane i szukane

Dane:
- prędkość kątowa koła \(\omega_0\),
- moment bezwładności koła \(I_0\),
- kąt obrócenia koła \(\alpha = 180^{\circ}\),
- moment bezwładności człowieka i stolika \(I\).

Szukane:
- prędkość kątowa stolika po obróceniu przez człowieka koła \(\omega_1\),
- prędkość kątowa stolika po zahamowania koła przez człowieka \(\omega_2\).

Odpowiedź

Prędkość kątowa stolika po obróceniu koła wynosi \(\displaystyle{\omega_1=2\frac{I_0\omega_0}{I}}\), a po zatrzymaniu koła, ma wartość \(\displaystyle{\omega_2=\frac{I_0\omega_0}{I_0+I}}\).

Polecenie

Wyznacz prędkość kątową \(\omega_1\) ruchu obrotowego stolika po obróceniu przez człowieka koła o kąt \(180^{\circ}\). Wybierz jedną prawidłową zależność, wśród dwóch przedstawionych poniżej.

Wybór 1 z 2

\(\displaystyle{\omega_1=\frac{I_0\omega_0}{I}}\)

Odpowiedź nieprawidłowa

Wybór 2 z 2

\(\displaystyle{\omega_1=2\frac{I_0\omega_0}{I}}\)

Odpowiedź prawidłowa

Rozwiązanie

Moment pędu układu człowiek i koło rowerowe na początku wynosi \(I_0\omega_0\), gdyż tylko koło rowerowe o momencie bezwładności \(I_0\) obraca się z prędkością kątową \(\omega_0\).

\(L_1=I_0\omega_0\)

Po obróceniu koła o kąt \(180^{\circ}\), jego moment pędu zmieni się na przeciwny. Skutkiem tego będzie wprawienie w ruch obrotowy człowieka ze stolikiem. Jeśli prędkość obrotowa człowieka ze stolikiem będzie \(\omega_1\), to całkowity moment pędu wyniesie

\(L_2=I\omega_1-I_0\omega_0\)

Prędkość kątowa wynosi
\(L_1=L_2\)

\(I_0\omega_0=I\omega_1-I_0\omega_0\)

\(\displaystyle{\omega_1=2\frac{I_0\omega_0}{I}}\)

Polecenie

Wyznacz prędkość kątową \(\omega_2\) ruchu obrotowego stolika po zahamowaniu koła przez człowieka. Wybierz jedną prawidłową zależność, wśród dwóch przedstawionych poniżej.

Wybór 1 z 2

\(\displaystyle{\omega_2=\frac{I_0\omega_0}{I_0+I}}\)

Odpowiedź prawidłowa

Wybór 2 z 2

\(\displaystyle{\omega_2=2\frac{I_0\omega_0}{I}}\)

Odpowiedź nieprawidłowa

Rozwiązanie

Po zahamowania koła rowerowego, całkowity moment pędu układu będzie równy momentowi pędu stolika z człowiekiem

\(L=I\omega_2\)

Stosując zasadę zachowania momentu pędu dla chwili początkowej i po zatrzymaniu koła, otrzymujemy

\(I_0\omega_0=(I_0+I)\omega_2\),

a stąd

\(\displaystyle{\omega_2=\frac{I_0\omega_0}{I_0+I}}\)

Odpowiedź

Prędkość kątowa stolika po obróceniu koła wynosi \(\displaystyle{\omega_1=2\frac{I_0\omega_0}{I}}\), a po zatrzymaniu koła, ma wartość \(\displaystyle{\omega_2=\frac{I_0\omega_0}{I_0+I}}\).