Zadania 2.1.1, 2.1.2

 Polecenie

Korzystając z własności potęg uprość, a następnie oblicz wartość wyrażenia dla podanych wartości \(a\) i \(b\), gdzie \(a,b>0.\)

 Wskazówki

Iloczyn potęg o tych samych podstawach

Zapis symboliczny

\[a^{n}\cdot a^{m}= a^{n+m}\]

Zapis słowny
Iloczyn potęg o tych samych podstawach jest potęgą o tej samej podstawie i wykładniku równym sumie wykładników mnożonych potęg.
Przykład

\[2^{3}\cdot 2^{5}=2^{3+5}=2^{8}\]

\[x^{3}\cdot x=x^{3+1}=x^{4}\]

Iloraz potęg o tych samych podstawach

Zapis symboliczny

\[a^{n}\div a^{m}=a^{n-m}\]

 

Zapis słowny
Iloraz potęg o tych samych podstawach jest potęgą o tej podstawie i wykładniku równym różnicy wykładników dzielonych potęg
Przykład

\[5^{10}\div 5^{15}=5^{-5}=\frac{1}{5^{5}}\]

\[a^{6}\div a=a^{6-1}=a^{5}\]

Iloczyn potęg o tych samych wykładnikach

Zapis symboliczny

\[a^{n}\cdot b^{n}=\left ( a\cdot b \right )^{n}\]

Zapis słowny
Iloczyn potęg o tych samych wykładnikach jest potęgą o tym samym wykładniku i podstawie równej iloczynowi podstaw mnożonych potęg
Przykład

\[4^{2}\cdot 5^{2}=\left ( 4\cdot 5 \right )^{2}\]

\(\left ( 0,5 \right )^{-4}\cdot 10^{-4}=\) \(\left ( 0,5\cdot 10 \right )^{-4}=5^{-4}=\frac{1}{5^{4}}\)

Iloraz potęg o tych samych wykładnikach

Zapis symboliczny

\[\frac{a^{n}}{b^{n}} = \left ( \frac{a}{b} \right )^{n}\]

Zapis słowny
Iloraz potęg o tym samych wykładnikach jest potęgą o tym samym wykładniku i podstawie równej ilorazowi podstaw dzielonych potęg
Przykłady

\(\left ( 3,6 \right )^{3}\div \left ( 1,2 \right )^{3}=\) \(\left ( 3,6\div 1,2 \right )^{3}=3^{3}=27\)

\(\left ( -45 \right )^{-1}\div \left ( 15 \right )^{-1}=\) \(\left ( -45\div 15 \right )^{-1}=3^{-1}=\frac{1}{3}\)

Potęga potęgi

Zapis symboliczny

\[\left ( a^{n} \right )^{m}=a^{n\cdot m}\]

Zapis słowny
Potęga potęgi jest potęgą o tej samej podstawie i wykładniku równym iloczynowi wykładników potęg
Przykład

\[\left ( 5^{4} \right )^{5}=5^{4\cdot 5}=5^{20}\]

\(\left ( -2 ^{-3}\right )^{-2}=\left ( -2 \right )^{-3\cdot \left ( -2 \right )}=\) \(\left ( -2 \right )^{6}=64\)

 Ćwiczenia

\(1.\quad \left [\displaystyle\frac{a^{-\frac{1}{3}}b(ab^{2})^{-2}a^{\frac{2}{3}}}{\sqrt{b}\left ( \sqrt[3]{a} \right )^{-1}\left ( a^{2}b \right )^{\frac{3}{2}} }\right ]^{{\large\frac{1}{2}}} ,\) dla  \( a= \displaystyle\frac{1}{\sqrt[5]{2}}, b = \displaystyle\frac{1}{\sqrt{2}}\)

 Rozwiązanie

Aby uprościć wyrażenie należy skorzystać z własności potęg.

Pierwszym krokiem jest skorzystanie ze wzoru na potęgę potęgi. Musimy również wiedzieć, że potęga iloczynu jest równa iloczynowi potęg.
Mamy zatem
\[\left [ \large{\displaystyle\frac{a^{-\frac{1}{3}}b(ab^{2})^{-2}a^{\frac{2}{3}}}{\sqrt{b}\left ( \sqrt[3]{a} \right )^{-1}\left ( a^{2}b \right )^{\frac{3}{2}}} }\right ]^{\displaystyle\frac{1}{2}} =\left [ \large{\displaystyle\frac {a^{-\frac{1}{3}}ba^{-2}b^{-4}a^{\frac{2}{3}}} {b^{\frac{1}{2}}a ^{-\frac {1}{3}} a^{3}b ^{\frac{3}{2}}} }\right ]^{\displaystyle\frac{1}{2}}=\cdots \]
W następnym kroku korzystamy z własności, że iloczyn potęg o tych samych podstawach jest równy potędze o wykładniku równym sumie wykładników mnożonych potęg \[\cdots =\left [ \large{\displaystyle\frac{a^{-\frac{1}{3}-2+\frac{2}{3}}b^{1-4}}{a^{-\frac{1}{3}+3}b^{\frac{1}{2}+\frac{3}{2}}}} \right ]^{\displaystyle\frac{1}{2}}=\cdots \]
Po wykonaniu działań na potęgach\[\cdots =\left [\large{ \displaystyle\frac{a^{-1\frac{2}{3}}b^{-3}}{a^{\frac{8}{3}}b^{2}} }\right ]^{\displaystyle\frac{1}{2}}=\cdots \]

Korzystamy z własności,  że iloraz potęg o tych samych podstawach jest równy potędze o wykładniku równym różnicy wykładników dzielonych potęg.

\[\cdots =\left (\large{ a^{-\frac{5}{3}-\frac{8}{3}}b^{-3-2} }\right )^{\displaystyle\frac{1}{2}}=\left (\large{ a^{-\frac{13}{3}}b^{-5}} \right )^{\displaystyle\frac{1}{2}}=\cdots \] a to znowu korzystając z potęgowania potęgi wynosi \[\cdots =\large{ a ^{-\frac{13}{6}}b^{-\frac{5}{2}}}.\]

Aby obliczyć wartość danego wyrażenia dla podanych liczb, musimy te liczby podstawić w miejsce niewiadomych do uzyskanego wyrażenia.

Zatem podstawiając za \(a= \displaystyle\frac{1}{\sqrt[5]{2}}, b = \displaystyle\frac{1}{\sqrt{2}}\) dostaniemy:

\[ \large{ (\displaystyle\frac{1}{\sqrt[5]{2}})^{-\frac{13}{6}} (\displaystyle\frac{1}{\sqrt{2}})^{-\frac{5}{2}} =(2^{-\frac{1}{5}})^{-\frac{13}{6}}(2^{-\frac{1}{2}})^{-\frac{5}{2}}=2^{\frac{13}{30}}2^{\frac{5}{4}}= 2^{\frac{13}{30}+\frac{5}{4}}=2^{\frac{26}{60}+\frac{75}{60}}=2^{\frac{101}{60}}}.\]

 Odpowiedź

\( \left [ \large{\displaystyle\frac{a^{-\frac{1}{3}}b(ab^{2})^{-2}a^{\frac{2}{3}}}{\sqrt{b}\left ( \sqrt[3]{a} \right )^{-1}\left ( a^{2}b \right )^{\frac{3}{2}}} }\right ]^{\displaystyle\frac{1}{2}} =\large{ a ^{-\frac{13}{6}}b^{-\frac{5}{2}}}=2^{\frac{101}{60}}.\)
\( 2.\quad \left ( \sqrt[3]{\displaystyle\frac{b^{2}}{a}}\cdot \displaystyle\frac{2}{\sqrt{a^{2}b}}\cdot a\cdot \sqrt[3]{b} \right )^{-6},\) dla  \( a=2\sqrt{2}, b=\displaystyle\frac{1}{\sqrt[3]{2}}.\)

 Rozwiązanie

 Krok 1/2

Uproszczone wyrażenie ma postać:

Uwaga
Wybierz prawidłową odpowiedź i sprawdź, aby przejść do kroku 2.

\[\frac{64 b^{3}}{a^{2}}\]

Odpowiedź nieprawidłowa

\[\frac{a^{2}}{64 b^{3}}\]

Odpowiedź prawidłowa

\[\frac{2b^{\frac{1}{2}}}{a^{\frac{1}{3}}}\]

Odpowiedź nieprawidłowa

\[\frac{a^{\frac{1}{3}}}{2b^{\frac{1}{2}}}\]

Odpowiedź nieprawidłowa

 Krok 2/2

Licząc wartość liczbową wyrażenia \(\left ( \sqrt[3]{\displaystyle\frac{b^{2}}{a}}\cdot \displaystyle\frac{2}{\sqrt{a^{2}b}}\cdot a\cdot \sqrt[3]{b} \right )^{-6},\) dla  \( a=2\sqrt{2}, b=\displaystyle\frac{1}{\sqrt[3]{2}}\) dostaniemy:

\[4\]

Odpowiedź nieprawidłowa

\[\frac{1}{64}\]

Odpowiedź nieprawidłowa

\[\frac{1}{4}\]

Odpowiedź prawidłowa

\[64\]

Odpowiedź nieprawidłowa

Podsumowanie

Wszystkie etapy zadania 2.1.1.2 zostały wykonane prawidłowo.

 Polecenie

Korzystając z własności potęg uprość wyrażenia dla \(n\in \mathbb{N}.\)

 Ćwiczenia

\(1.\quad \displaystyle\frac{\sqrt{27}\cdot 9^{n}}{9^{n-1}+3 ^{2n+1}}\)

 Rozwiązanie

Musimy tak przekształcić dane wyrażenie aby można było je skrócić lub zapisać w prostszej postaci.
Tutaj widać wyraźnie, że wszystkie liczby są potęgami  liczby 3. Będziemy również dążyć do tego aby w mianowniku wyłączyć wspólny czynnik przed nawias, i tym sposobem uprościć wyrażenie. W innym przypadku uproszczenie nie byłoby możliwe, gdyż nie wolno skracać z tylko jednym składnikiem sumy.
Zapiszmy zatem wszystkie liczby za pomocą potęg o podstawie 3:
\[\displaystyle\frac{3^{\frac{3}{2}}\cdot 3^{2n}}{3^{2(n-1)}+3 ^{2n+1}}=\displaystyle\frac{3^{\frac{3}{2}}\cdot 3^{2n}}{3^{2n-2}+3 ^{2n+1}}.\]
W mianowniku wybieramy wspólny czynnik \(3^{2n}\) i wyłączamy go przed nawias:
\(\displaystyle\frac{3^{\frac{3}{2}}\cdot 3^{2n}}{3^{2n}\left ( 3^{-2}+3^{1} \right )}.\)
W liczniku i mianowniku mamy wspólny czynnik tj. \(3^{2n}\)  . Skracamy go i przekształcamy ułamek działając na liczbach wymiernych.
\(\displaystyle\frac{3^{\frac{3}{2}}}{ 3^{-2}+3^{1} } =\displaystyle \frac{3^{\frac{3}{2}}} {\frac{1}{9} +3 } =\displaystyle\frac{3\sqrt{3}}{\frac{1}{9}+\frac{27}{9}} =\displaystyle\frac{3\sqrt{3}}{\frac{28}{9}}=\displaystyle\frac{9\cdot 3\sqrt{3}}{28}=\displaystyle\frac{27\sqrt{3}}{28}.\)

 Odpowiedź

\(\displaystyle\frac{\sqrt{27}\cdot 9^{n}}{9^{n-1}+3 ^{2n+1}}=\displaystyle\frac{27\sqrt{3}}{28}.\)
\(2. \quad \displaystyle\frac{4^{n}+5\cdot 4^{n+2}}{16^{2n}}\)

 Rozwiązanie

 Krok 1

Wybierz odpowiedź i sprawdź. Aby przejść do kolejnego kroku musisz udzielić poprawnej odpowiedzi.

Przedstawiając kolejne potęgi jako potęgę liczby 4, dostaniemy:

\[\frac{4^{n}+5\cdot 4^{n+2}}{4^{2n}}\]

Odpowiedź nieprawidłowa

\[\frac{4^{n}+5\cdot 4^{n+2}}{4^{4n}}\]

Odpowiedź prawidłowa

\[\frac{16^{n}+5\cdot 16^{n+2}}{16^{2n}}\]

Odpowiedź nierpawidłowa

\[\frac{16^{n}+5\cdot 16^{n+2}}{16^{4n}}\]

Odpowiedź nieprawidłowa

 Krok 2

Wyłączając wspólny czynnik przed nawias i przekształcając odpowiednio mianownik mamy:

\[\frac{16^{n}\left (1 +5\cdot 16^{2}\right )}{16^{n}\cdot 16^{3n}}\]

Odpowiedź nieprawidłowa

\[\frac{4^{n}\left (1 +5\cdot 4^{2}\right )}{4^{n}\cdot 4^{n}}\]

Odpowiedź nieprawidłowa

\[\frac{16^{n}\left (1 +5\cdot 16^{2}\right )}{16^{n}\cdot 16^{n}}\]

Odpowiedź nieprawidłowa

\[\frac{4^{n}\left (1 +5\cdot 4^{2}\right )}{4^{n}\cdot 4^{3n}}\]

Odpowiedź prawidłowa

 Krok 3

Skracając wspólny czynnik z mianownikiem mamy:

\[\frac{1 +5\cdot 16^{2}}{16^{n}}\]

Odpowiedź nieprawidłowa

\[\frac{1 +5\cdot 4^{2}}{4^{3n}}\]

Odpowiedź prawidłowa

\[\frac{1 +5\cdot 16^{2}}{16^{3n}}\]

Odpowiedź nieprawidłowa

\[\frac{1 +5\cdot 4^{2}}{4^{n}}\]

Odpowiedź nieprawidłowa

 Krok 4

Uproszczone wyrażenie ma postać:

\[81\cdot 4^{-n}\]

Odpowiedź nieprawidłowa

\[1281\cdot 16^{-n}\]

Odpowiedź nieprawidłowa

\[81\cdot 4^{-3n}\]

Odpowiedź prawidłowa

\[1281\cdot 16^{-3n}\]

Odpowiedź nieprawidłowa

Podsumowanie

Wszystkie etapy zadania 2.1.2.2 zostały wykonane prawidłowo.

 

 Polecenie

Korzystając z własności potęg uprość, a następnie oblicz wartość wyrażenia dla podanych wartości (jeśli są podane), gdzie \(a,b>0\), \(n\in \mathbb{N}.\)

 Ćwiczenia

\(1. \quad \displaystyle\frac{25^{n}+4\cdot 5^{2n}}{5^{3n}}\)

 Odpowiedź

\(\displaystyle\frac{25^{n}+4\cdot 5^{2n}}{5^{3n}}=5^{1-n}.\)

 Rozwiązanie

\( \displaystyle\frac{25^{n}+4\cdot 5^{2n}}{5^{3n}}=\displaystyle\frac{5^{2n}+4\cdot 5^{2n}}{5^{3n}}=\displaystyle\frac{5^{2n}\left (1+4\right )}{5^{3n}}=\displaystyle\frac{5}{5^{n}} = 5^{1-n} \)
\(2. \quad \left [ \displaystyle\frac{ab^{2}\sqrt[3]{a}^{2}b^{-1}}{\sqrt{a}\sqrt[3]{b}} \right ]^{6}\) dla \(a=\sqrt[7]{2}, b=\sqrt{3}\)

 Odpowiedź

\(\left [ \displaystyle\frac{ab^{2}\sqrt[3]{a}^{2}b^{-1}}{\sqrt{a}\sqrt[3]{b}} \right ]^{6}=18.\)

 Rozwiązanie

\(\left [ \displaystyle\frac{ab^{2}\sqrt[3]{a}^{2}b^{-1}}{\sqrt{a}\sqrt[3]{b}} \right ]^{6}=\left [\displaystyle \frac{ab^{2}a^{\frac{2}{3}}b^{-1}}{a^{\frac{1}{2}}b^{\frac{1}{3}}} \right ]^{6}=\left [\displaystyle \frac{a^{\frac{5}{3}}b^{1}}{a^{\frac{1}{2}}b^{\frac{1}{3}}} \right ]^{6}=\left [ a^{\frac{10}{6}-\frac{3}{6}}b^{1-\frac{1}{3} }\right ]^{6}=\left [ a^{\frac{7}{6}}b^{\frac{2}{3}} \right ]^{6}=\)\(a^{7}b^{4}=\) \(\sqrt[7]{2}^{7}\sqrt{3}^{4}=\) \(2\cdot 3^{2}=\) \(2\cdot 9=18\)

Odpowiedz na pytania wybierając dokładnie jedną prawidłową odpowiedź. Możesz sprawdzić poprawność swojego rozwiązania klikając przycisk "Sprawdź" lub na końcu klikając przycisk "Sprawdź poprawność odpowiedzi".

Zadanie 1

Uproszczone wyrażenie \(\displaystyle\frac{2^{\frac{3}{2}}\cdot \sqrt{2}}{\sqrt[3]{2}^{5}}\)  ma postać:

Zadanie 2

Dla dowolnego \(n\in \mathbb{N}\) wyrażenie \(\displaystyle\frac{4^{n}-3\cdot 2^{n}}{2^{3n}}\) jest równe:

Zadanie 3

Dla dowolnych \(a,b> 0\) podane wyrażenie \(\left ( \sqrt[3]{a} \right )^{-2}\cdot \displaystyle\frac{a\sqrt[3]{b}^{2}}{\left ( a^{2}b \right )^{\frac{2}{3}}}\) po uproszczeniu ma postać:

Zadanie 4

Wartość wyrażenia \(\displaystyle\frac{a^{\frac{1}{3}}\left ( ab^{2} \right )^{2}}{b^{\frac{1}{3}}\left ( ab^{2} \right )^{\frac{1}{3}}}\) dla \(a=\displaystyle\frac{1}{\sqrt{3}}, b=\sqrt[3]{3}\) wynosi:

Podsumowanie